Koszary w Wojciechowicach

---

Charakterystyka

Wojciechowice są miejscem bogatej historii i fascynujących architektur. W latach 1886–1900 powstał tam kompleks koszarowy, znany jako Obóz Niżegorodzki. Jego zasięg obejmował tereny, które dzisiaj w Ostrołęce noszą nazwy ulic Wojska Polskiego, 5 pułku ułanów, Pięknej, Partyzantów, Koszarowej oraz Czwartaków. W zabudowie przeważały obiekty murowane, choć można było również spotkać drewniane konstrukcje, w tym kilka budynków z murowanymi klatkami schodowymi.

Oszacowano, że kompleks mógł pomieścić do 1500 żołnierzy oraz 888 koni. W jego południowo-zachodniej części ulokowany był 22 Niżegorodzki pułk piechoty, natomiast w części południowo-wschodniej stacjonował 6 Głuchowski pułk dragonów, a w północnej – 10 batalion saperów. W przededniu I wojny światowej kompleks dysponował 21 murowanymi budynkami, w tym 8 koszarowymi i 7 mieszkalnymi, a także pralnią i lecznicą dla koni. Istniały również magazyny oraz dobrze zorganizowane systemy kanalizacyjne i grzewcze, a oświetlenie zapewniały lampy naftowe. Ciekawe jest, że w obrębie koszar znajdowały się dwie cerkwie; jedna z nich została wyświęcona w 1904 roku, a druga, powstała w 1890 roku, pełniła podczas wojny rolę lazaretu, a po odzyskaniu niepodległości stała się kościołem parafialnym pod wezwaniem św. Wojciecha Biskupa.

W periodo I wojny światowej kompleks wcielił w swoje szeregi 1 pułk ułanów Legionów Polskich, który stacjonował w Wojciechowicach od listopada 1916 do lipca 1917 roku. Po wojnie z bolszewikami, wojsko polskie przejęło zarząd nad obiektami, co spowodowało zmianę ich pierwotnego przeznaczenia. Budynek dowództwa rosyjskiej dywizji przekształcił się w kasyno podoficerskie, a duży budynek mieszkalny zajął dowództwo pułku, jak również kasyno oficerskie oraz mieszkania dla kadry.

Drewniane baraki stały się koszarowcami oraz magazynami, a murowane budowle po rosyjskiej kawalerii i piechocie przystosowano dla potrzeb szwadronów liniowych. 26 maja 1921 roku do kompleksu, zlokalizowanego po południowej stronie szosy, wprowadził się 5 pułk Ułanów Zasławskich, natomiast po stronie północnej zainstalowały się baterie 12 dywizjonu artylerii konnej. Po rozformowaniu 12 dak, w 1937 roku jego miejsce zajęły 1 szwadron pionierów oraz 3 bateria 14 dywizjonu artylerii konnej, znanej jako 2/12 dak. W Wojciechowicach stacjonowały także dowództwo XII Brygady Kawalerii oraz komenda placu. Willa dowódcy pułku, jak i część mieszkań kadry były usytuowane poza terenem koszar.

Po zakończeniu II wojny światowej, koszary nadal były używane przez wojsko, jednak w 1950 roku cały kompleks został przekazany Centralnemu Zarządowi Przemysłu Papierniczego, co doprowadziło do powstania Fabryki Celulozy i Papieru. Obecnie (2019) najlepiej zachowana jest północna część kompleksu przy ul. Fabrycznej. Południowa część, przy ul. Wojska Polskiego, w której znajduje się były kościół garnizonowy, a także budynek dowództwa pułku oraz kasyna, gdzie obecnie mieszczą się poczta, urząd miar oraz mieszkania. Na ulicy Pułaskiego przetrwały również mniejsze koszarowce, związane z dawną szkołą podoficerską 5 pułku, w tym budynki plutonów łączności, trębaczy oraz gospodarczego, łaźnia i inne mniejsze obiekty. Ruchome są plany dotyczące jedynego zachowanego budynku drewniano-ceglanego – dawnych mieszkań podoficerskich, które są zagrożone całkowitym zniszczeniem.

---

Oceń: Koszary w Wojciechowicach

---