Anna Kołakowska (ilustratorka)

---

Życiorys

Praca i twórczość

Anna Kołakowska zdobyła wykształcenie na Wydziale Grafiki Użytkowej Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie kształciła się pod okiem prof. Wacława Radwana. W latach 1951–1982 była integralną częścią redakcji czasopisma „Płomyczek”. Jej pierwsze kroki w tym środowisku stawiała dzięki propozycji prof. Konstanty Sopoćko, który dostrzegł jej talent i zatrudnił ją na stanowisku pomocy graficznej. W 1955 roku awansowała na kierownika artystycznego tegoż czasopisma.

Pracując nad książkami, Kołakowska stworzyła ilustracje do 25 różnorodnych tytułów, przede wszystkim adresowanych do dzieci i młodzieży. Wśród nich wyróżnia się zilustrowana przez nią książka o Fizi Pończoszance, którą opracował Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Jej prace ozdabiały także inne lektury jak „Latający Detektyw”, „Detektyw na pustyni” oraz „Ture Sventon w Sztokholmie”. Po latach, w „Tygodniku Podkowiańskim” publikowała swoje wspomnienia związane z współpracą z Naszą Księgarnią:

Kierownikiem artystycznym całego wydawnictwa był profesor Michał Bylina – malarz batalista. Po Październiku 1956 zainicjowaliśmy serię «Historia Polski» w obrazach autorstwa prof. Byliny. Poczet królów polskich (reprodukcje dzieł Jana Matejki) szkoły wykorzystywały jako materiały pomocnicze do nauczania historii, portrety były oprawiane i zawieszane w salach lekcyjnych. Wydawaliśmy też dwujęzyczne numery historyczne z myślą o czytelnikach polonijnych. Inną serią, która cieszyła się popularnością, było «Dziecko w malarstwie polskim». Robiłam taką specjalną wkładkę w kolorze z reprodukcjami Stanisława Wyspiańskiego, Olgi Boznańskiej i innych malarzy. I te wkładki stanowiły nieodzowną pomoc w nauczaniu, gdyż podręczniki były czarno-białe. Zależało nam na popularyzowaniu malarstwa, dzieł sztuki i te cele realizowano. Bardzo cennym materiałem okazywały się lektury szkolne, które po wyjęciu z «Płomyczka» mogły dzieci składać w postaci małych książeczek.

Kołakowska nazywała swój styl jako pogodny i satyryczny. Jak podkreślała:

Szczególnie ucieszyła mnie możność wykonania rysunków do sławnej Fizi Pończoszanki (w następnych edycjach „Pipi Langstrump”) wspaniałej pisarki Astrid Lindgren czy trzech tomików o latającym detektywie (Ake Holmberg), jak też Nasza babcia, Wakacje z babcią Ilse Kleberger. W sumie dla „Naszej Księgarni” zilustrowałam ponad 20 książek. (…) Jeszcze do końca lat dziewięćdziesiątych, czyli praktycznie do końca istnienia mojej „Naszej Księgarni” utrzymywałam kontakt z wydawnictwem, np. zastępując koleżanki podczas ich urlopów. Nie zerwałam więzów z pismem, ale ten późniejszy „Płomyczek”, zmieniający się i zmieniany zaczynał być mi już coraz bardziej obcy.

Oprócz książek, Anna Kołakowska zajmowała się projektowaniem pocztówek oraz plansz dla Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Na emeryturę przeszła w 1983 roku.

Okres wojenny

W latach wojny mieszkała w Warszawie, wraz z rodzicami Szymonem i Antoniną z domu Pichta, w rejonie ul. Chełmżyńskiej (dzisiaj Płatniczej). Jako harcerka była aktywną członkinią Hufca Żoliborz, a w czasie powstania warszawskiego pełniła funkcję sanitariuszki (pod pseudonimami „Hala” i „Melodia”) w II Obwodzie „Żywiciela” Armii Krajowej. Działała w szpitalu na Bielanach, zapewniając pomoc dla rannych. Niestety, już 1 sierpnia 1944 roku, w dniu wybuchu powstania, sama została ranna w nogę. W strukturach Armii Krajowej walczyli również jej ojciec Szymon Kołakowski i siostra Maria Kołakowska, także znana jako „Zosia” (1927−1954). Po kapitulacji Żoliborza, jej ojciec i siostra trafili do obozów, a Annę wywieziono do Pruszkowa, a następnie do Koniecpola.

Po wojnie

Po wojnie Kołakowska przez kilka lat mieszkała w Krakowie, gdyż, jak twierdzi, z powodu kwestii politycznych (będąc uczestniczką powstania warszawskiego) nie mogła wrócić do stolicy. Powróciła do Warszawy w latach 60., kiedy to zredukowano napięcia polityczne i zamieszkała ponownie na Bielanach. W latach 80. przeprowadziła się do Podkowy Leśnej, gdzie pozostała do końca życia. Została pochowana na Cmentarzu Wawrzyszewskim w Warszawie.

Wystawy

W 2012 roku odbyła się niezwykle istotna wystawa zbiorowa pod tytułem „Mistrzowie Ilustracji”, która zgromadziła prace różnych ilustratorów polskiej literatury dziecięcej. Organizatorem tego wydarzenia był Ośrodek Edukacji Muzeum Łazienki Królewskie oraz Wydawnictwo Dwie Siostry, a miejsce, gdzie wystawa miała miejsce, to centrum edukacyjne w Starej Kordegardzie.

Na wystawie można było zobaczyć prace Anny Kołakowskiej, które prezentowały się obok dzieł innych uznanych artystów reprezentujących Polską Szkołę Ilustracji. Warto wspomnieć o takich nazwiskach jak Bohdan Butenko, Zbigniew Lengren, Jan Marcin Szancer oraz Teresa Wilbik. Wydarzenie to stało się ważnym punktem w kalendarzu kulturalnym, gromadząc miłośników sztuki i literatury dziecięcej.

Ilustracje

Ilustracje autorstwa Anny Kołakowskiej to niezwykle bogaty zbiór, który z pewnością zachwyci każdego miłośnika literatury dziecięcej. Oto niektóre z dzieł, które zasługują na szczególną uwagę:

• Fizia Pończoszanka wchodzi na pokład, Fizia Pończoszanka na południowym Pacyfiku autorstwa Astrid Lindgren (wyd. NK),
• A jednak się kręci Stanisławy Platówny,
• Latający Detektyw, Detektyw na pustyni, Ture Sventon w Sztokholmie autorstwa Ake Holmberga,
• Wielka heca z gitarą Zofii Woźnickiej.

---

Oceń: Anna Kołakowska (ilustratorka)

---