Wiktor Gomulicki

---

Życiorys

Wiktor Gomulicki spędził swoje dzieciństwo w Pułtusku, co opisał później w swojej powieści dla młodzieży zatytułowanej Wspomnienia niebieskiego mundurka, wydanej w 1906 roku. W tym mieście uczęszczał do gimnazjum, które mieściło się przy klasztorze benedyktynów. W 1864 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie ukończył gimnazjum. Dwa lata później, w roku 1866, rozpoczął studia prawnicze w Szkole Głównej. Już podczas nauki, zadebiutował jako poeta na łamach Tygodnika Ilustrowanego. W momencie, gdy w 1869 roku uczelnia została przekształcona w uniwersytet rosyjski, Gomulicki zdecydował się na przerwanie nauki.

W latach 1873–1874 oraz 1887-1889 związany był z redakcją Kuriera Warszawskiego, a w latach 1875-1888 współpracował z Kurierem Codziennym. W 1874 roku redagował pismo Muchę, a w 1881 roku Kolce. Nie przestając działać w mediach, w latach 1889-1890 był redaktorem Tygodnika Powszechnego, pisał także dla Prawdy, Świtu oraz Kraju. W uznaniu jego literackich zasług, w 1893 roku belgijska Akademia Sztuk, Umiejętności i Literatury uhonorowała go medalem pierwszej klasy oraz dyplomem honorowym.

Gomulicki, który w 1911 roku został skazany na rok twierdzy za napisanie przedmowy do opowiadania Adama Mickiewicza, uniknął odbycia kary dzięki amnestii dla przestępców politycznych. W 1912 roku, z okazji trzydziestolecia swojej pracy pisarskiej, wydano obszerny wybór jego drobnych utworów pt. Pokłosie. W 1918 roku otrzymał nagrodę literacką im. Elizy Orzeszkowej. Oprócz pisarstwa, zyskał również renomę jako kolekcjoner. W jego bogatych zbiorach znajdowały się prace związanych z Warszawą grafików, takich jak Fryderyk Krzysztof i Adolf Fryderyk Dietrich, a także odbitki dokumentujące rozwój litografii w stolicy oraz cenne varsaviana i teatralia.

Wiktor Gomulicki zmarł w wieku 70 lat, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 202-5-2/3.

Życie prywatne

Wiktor Gomulicki był osobą, która posiadała rodzinę, która wsparła jego życie osobiste. Miał syna Romana, który w młodym wieku tragicznie zmarł. Roman, będący uczniem Szkoły Sztuk Pięknych, zginął w 1906 roku w wyniku utonięcia w Wiśle w Warszawie.

Inny z jego synów, Juliusz Wiktor Gomulicki, urodzony w 1909 roku i zmarły w 2006 roku, odznaczał się jako uznany historyk literatury oraz eseista. Jego prawnuk, Maurycy Gomulicki, jest również znany, jako grafik i fotograf, kontynuując artystyczne tradycje rodziny.

Twórczość

W twórczości Wiktora Gomulickiego kluczowe miejsce zajmują jego wyrafinowane utwory poetyckie, które zachwycają kunsztowną formą oraz różnorodnością w strukturze strof i wersów. Wśród jego najważniejszych zbiorów poezji można wymienić:

• Poezje 1882,
• Poezje 1886,
• Nowe pieśni 1896,
• Wiersze. Zbiór Nowy 1901,
• Biały sztandar 1907,
• Światła 1919,
• Pod znakiem Syreny 1944.

Oprócz tego, autor pisał również prace o tematyce refleksyjno-filozoficznej oraz pacyfistycznej. W swojej literackiej działalności Gomulicki podejmował ważne motywy, takie jak tradycje, życie codzienne i uroki Warszawy, co można zobaczyć w takich utworach jak „W kamienicy ‘Pod Okrętem’”, „Schadzka” oraz „Warszawa wczorajsza”.

Zarówno jego utwory, jak i emocjonalne przywiązanie do regionów, szczególnie do Ostrołęki – miasta, w którym się urodził, znalazły odzwierciedlenie w wierszu „Nad błękitną moją Narwią”. Jego dorobek obejmuje także powieści historyczne oraz mnóstwo felietonów; był również płodnym nowelistą.

Gomulicki zasłynął jako jedyny w Polsce tłumacz dzieł Charles’a Baudelaire’a, co zaowocowało txrzymaniem „Kwiatów zła”. Warto również zauważyć, że był jednym z nielicznych twórców tamtego okresu, którzy w pełni doceniali wielkość twórczości Norwida, mając na celu opracowanie monografii na jego cześć.

Dzieła

Wiktor Gomulicki, jako pisarz, rozpoczął drukowanie swoich utworów w roku 1870. Jego pierwsze zbiory poezji ujrzały światło dzienne w latach 1873 i 1882. W ciągu swojej twórczości stworzył kilka znaczących zbiorów, w tym:

• „Poezje” (1887),
• „Nowe pieśni” (1896),
• „Pieśń o Gdańsku” (1900),
• „Wybór wierszy” (1900),
• „Biały sztandar” (1906) – poezje pacyfistyczne,
• „Światła” (1919).

Zbiory nowel

Gomulicki napisał również szereg nowel, które do dziś cieszą się dużą popularnością. W skład jego zbiorów nowel wchodzą takie utwory jak: Chałat, Oracz, Nieprzespany sen pani Maciejowej, oraz Filemon i Baucis. Jubileuszowy wybór nowel nosi tytuł „Pokłosie” i opublikowano go w 1913 roku.

Powieści

W kategorii powieści, do jego najważniejszych dzieł zaliczają się:

• „Cudna mieszczka” (1897),
• „Miecz i łokieć” (1903),
• „Ciury” (1907),
• „Siódme amen IMC Pana Mokrzeckiego” (1910),
• „Car widmo” (1911),
• „Bój olbrzymów” (1913),
• „Niedziela Romcia” (1896),
• „Wspomnienia niebieskiego mundurka” (1905).

W serii „Opowiadania o starej Warszawie” (wydawanej w trzech tomach od 1900 do 1909 roku, z drugą edycją w 1913 roku), Gomulicki stał się uznawanym piewcą stolicy Polski. Ponadto, wiele interesujących szczegółów historycznych zgromadził w dwóch tomach szkiców literackich: „Kłosy z polskiej niwy” (1912) oraz „Sylwety i miniatury literackie” (1916). Niestety, nie ma dotąd zbiorowego wydania wszystkich jego pism oraz bardziej obszernej oceny jego dorobku.

Gomulicki był również encyklopedystą. Na prośbę Zygmunta Glogera, przygotował hasło „Litografie polskie najdawniejsze” do jego Encyklopedii staropolskiej. Jego nazwisko figuruje w posłowiu czwartego tomu jako współtwórcy tej encyklopedii.

---

Oceń: Wiktor Gomulicki

---