Olgierd Stanisław Szpakowski to postać, której życie pełne było zaangażowania w działalność narodową. Urodził się 15 maja 1912 roku w Ostrołęce, gdzie stawiał pierwsze kroki w swojej karierze publicystycznej i społecznej.
Był aktywnym działaczem w Obozie Wielkiej Polski oraz Ruchu Narodowo-Radykalnym „Falanga”, co najlepiej świadczy o jego silnych przekonaniach politycznych oraz oddaniu idei niepodległości infrastruktury narodu.
W okresie swojej służby wojskowej, Olgierd Szpakowski osiągnął stopień porucznika łączności w rezerwie Wojska Polskiego. Jego kariera jednak została przerwana w tragicznych okolicznościach. Zginął w 1940 roku w Charkowie jako ofiara zbrodni katyńskiej, co do dzisiaj pozostaje testem dla pamięci o tych, którzy walczyli za wolność ojczyzny.
Życiorys
Olgierd Szpakowski przyszedł na świat w rodzinie generała Edwarda Szpakowskiego oraz Sylwii Horskiej-Szpyrko, żyjących w latach 1883–1965. Jako młody człowiek, w 1930 roku, zdał maturę w Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie. Egzamin dojrzałości otworzył mu drzwi do dalszej edukacji, którą kontynuował na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej.
W marcu 1933 roku, objął kierownictwo Oddziału Akademickiego Obozu Wielkiej Polski po Witoldzie Wincentym Staniszkisie, stając się ostatnim szefem tej organizacji. Ponadto, angażował się w działalność warszawskiej Drużyny Chrobrego, pasjonując się młodzieżowym ruchem narodowym.
Jako współautor deklaracji ideowej RNR Falangi z 1934 roku, chociaż jej nie podpisał, na stałe zapisał się w kartach organizacji. Publikował artykuły w takich pismach jak „Ruch Młodych”, „Sztafeta”, „Akademik Polski” oraz „Wielka Polska”. W 1936 roku wydał broszurę zatytułowaną Polska przeciw marksizmowi, a w tym samym czasie organizował jednostkę ochotniczą pod egidą RNR, mającą na celu wsparcie przy zajęciu Zaolzia.
Od 1939 roku współpracował z pismem Wielka Polska, redagowanym przez Wojciecha Wasiutyńskiego oraz Stanisława Cimoszyńskiego. Przed wybuchem II wojny światowej, postrzegał III Rzeszę jako potencjalnego sojusznika.
Podczas wojny obronnej w 1939 roku walczył w Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie”, dowodząc kompanią. Za swoje zasługi został przedstawiony do Orderu Virtuti Militari. Po inwazji ZSRR na Polskę, dostąpił tragicznego losu i w niewyjaśnionych okolicznościach trafił do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Starobielsku, gdzie wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie. Jego ciało pochowano w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach, gdzie od 17 czerwca 2000 roku znajduje się oficjalny Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Na Liście Starobielskiej NKWD figuruje pod numerem 3745.
Symboliczny grób Olgierda Szpakowskiego można odnaleźć na warszawskich Powązkach (kwatera H-2-12,13). Od 1 czerwca 1939 roku był mężem Jadwigi Marii Stanisławy Gepner (1910–1977). Para doczekała się córki Małgorzaty Szpakowskiej, która specjalizuje się w kulturze, literaturze, oraz jest krytykiem literackim.
Upamiętnienie
5 października 2007 roku minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, dokonał pośmiertnego mianowania Olgierda Szpakowskiego na stopień kapitana. Uroczystość ogłoszenia awansu miała miejsce 9 listopada 2007 w Warszawie, w ramach ceremonii „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
W hołdzie Olgierdowi Szpakowskiemu napisany został wiersz zatytułowany „Rejestr Katynia”, którego autorem jest Jan Olechowski.
Przypisy
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 117 [dostęp 14.10.2024 r.]
- Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
- Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
- Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 28.08.2024 r.]
- a b Olgierd Stanisław Szpakowski M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 13.10.2023 r.]
- Znani absolwenci XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Warszawie [dostęp 13.10.2023 r.]
- Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950.
- J. Tomasiewicz, W kierunku nacjokracji: tendencje autorytarne, totalistyczne i profaszystowskie w polskiej myśli politycznej (1933–1939), Katowice, 2019, s. 140.
- RyszardR. Kaczmarek RyszardR., Historia Polski 1914–1989, Warszawa: PWN, 2010, s. 222, ISBN 978-83-01-16326-6, OCLC 751203542.
- Wojciech Turek, Arka przymierza. Wojciech Wasiutyński 1990–1994. Biografia polityczna. Kraków: Arcana, 2008, s. 105.
- Wojciech Turek, Arka przymierza. Wojciech Wasiutyński 1990–1994. Biografia polityczna. Kraków: Arcana, 2008, s. 124.
- Wojciech Turek, Arka przymierza. Wojciech Wasiutyński 1990–1994. Biografia polityczna. Kraków: Arcana, 2008, s. 185.
- Wojciech Turek, Arka przymierza. Wojciech Wasiutyński 1990–1994. Biografia polityczna. Kraków: Arcana, 2008, s. 188.
- Antoni Dudek, Grzegorz Pytel Bronisław Piasecki. Próba biografii politycznej. Londyn: Aneks, 1990, s. 19.
- Antoni Dudek, Grzegorz Pytel, Bronisław Piasecki. Próba biografii politycznej. Londyn: Aneks, 1990, s. 57.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. 538.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. LXXIV.
- Cmentarz Stare Powązki: SZPAKOWSCY I REUTTOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 03.02.2020 r.]
- Piotr Nastałek. „Falangiści” podczas II wojny światowej. „Glaukopis”. nr 13–14, s. 334–335, 2009. ISSN 1730-3419.
- a b c Arkadiusz Meller, Patryk Tomaszewski: Życie i śmierć dla narodu! Antologia myśli narodowo-radykalnej z lat trzydziestych XX wieku. Warszawa: Prohibitia, 2011, s. 37–38, 48, 55, 121. ISBN 978-83-61344-20-9.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Marcin Grabowski (polityk) | Wiesław Opęchowski | Kazimierz Drzazga | Waldemar Pawłowski | Stanisław Zaczkowski (prezydent Ostrołęki) | Paweł Niewiadomski | Piotr Bogdanow (1904–1942) | Antoni Lenkiewicz | Łukasz Kulik (samorządowiec) | Arkadiusz Czartoryski | Janusz Grzyb | Bohdan Lewandowski | Wiesław Piaściński | Żaneta Cwalina-ŚliwowskaOceń: Olgierd Szpakowski